KulturaDobra.pl
Filmy
Ocena ogólna: Dobry ale z poważnymi zastrzeżeniami (+2)
| Brak | Niewiele | Umiarkowanie | Dużo | Bardzo dużo | |
|---|---|---|---|---|---|
| Nieprzyzwoity język |  | ||||
| Przemoc / Groza | | ||||
| Seks | | ||||
| Nagość / Nieskromność | | ||||
| Wątki antychrześcijańskie | | ||||
| Fałszywe doktryny | |
Film opowiada prawdziwą historię niesprawiedliwego skazania na śmierć za rzekomą niewierność małżeńską obywatelki Iranu Sorayi M. Do tego tragicznego wydarzenia doprowadził Ali, mąż tej kobiety, który wcześniej wywierał na nią presję, by ta zgodziła rozwieść z nim, a on mógł wówczas poślubić o wiele młodszą od siebie, 14 -letnią dziewczynę. Kiedy Soraya uparcie się na to nie zgadza, Ali knuje intrygę mającą na celu doprowadzenie do jej skazania na śmierć pod fałszywym zarzutem cudzołóstwa. W tym celu rozsiewa plotki na jej temat oraz szantażuje miejscowego mułłę (którego przeszłość kryminalną zna) oraz Hashema, mechanika samochodowego (grożąc, że doprowadzi do uwięzienia jego niepełnosprawnego syna, jeśli nie zezna, iż Soraya składała mu seksualne propozycje). O całej tej sprawie dowiaduje się jednak francuski reporter, który pragnie ją upublicznić.
Na płaszczyźnie moralnej i światopoglądowej treści tego filmu trudno zarzucić coś konkretnego. Nie ma tu bowiem seksu, nagości, obscenicznych dialogów czy eksponowania wulgarności. Ukazana zaś brutalność i krwawa przemoc, choć owszem jest pokazana w sposób dosadny i dość obfity, nie sprawia wrażenia mającej ekscytować, podniecać czy czynić film bardziej atrakcyjnym w odbiorze. Ba, nawet sam fakt, iż tematyka tego obrazu pokazuje historię skazania na śmierć za cudzołóstwo, wcale ze swej natury, nie musi być krytyką idei samej prawnej karalności niewierności małżeńskiej i tym podobnych występków przeciw moralności seksualnej. „Ukamienowanie Sorayi M” koncentruje się bowiem na konkretnym przypadku, w którym prawo nakazujące karanie cudzołóstwa, zostało nadużyte, zmanipulowane i w skutek tego błędnie zastosowane wobec całkowicie niewinnej tego przestępstwa osoby. Tak więc samo opowiedzenie historii o tym, że fałszywe oskarżenia doprowadziły do niesprawiedliwego skazania pod nieprawdziwym zarzutem o niewierność małżeńską nie musi pociągać za sobą krytyki takiego prawa jako takiego (tak jak, film ukazujący historię kogoś wtrąconego do więzienia za kradzież, której nie popełnił, nie jest jako taki krytyką samej idei prawnego karania kradzieży). Co więcej, w samej treści omawianego filmu z ust występujących tam postaci, nie pada żadna wypowiedź, która sugerowałaby, iż pomysł prawnego karania za niewierność małżeńską jest sam w sobie zły, niedopuszczalny lub haniebny (co najwyżej niektóre ze słów mogą być odebrane jako podważanie zasadności aż tak surowego represjonowania owego grzechu jakim jest wymierzanie zań kary śmierci). Trudno też czynić względem owej produkcji zarzut z tego, iż uwypukla pewne rzeczywiste wady i złe elementy islamu (uściślijmy, że rzecz dotyczy szyickiego, czyli mniejszościowego nurtu islamu – akcja dzieje się w Iranie) i wyrosłej na jego glebie obyczajowości, tj. „tymczasowych małżeństw” (będących w rzeczywistości jedną z form prostytucji), molestowania seksualnego nieletnich dziewczynek czy po prostu nierównego i niesprawiedliwego traktowania niewiast w tych sytuacjach i płaszczyznach, gdy w sposób oczywisty powinno się traktować je w równy sposób (np. fakt, że w przypadku sądowego oskarżenia kobiety o cudzołóstwo, to ona ma dowieść swej niewinności, jednak wtedy, gdy mężczyźnie jest stawiany taki zarzut, to nie on ma dowieść swej niewinności, ale jemu trzeba ją udowodnić).
Poza tym, choć w filmie tym da się wyczuć pewną niechęć do islamu, jako takiego (co oczywiście nie jest żadnym zarzutem, gdyż jest to zasadniczo rzecz biorąc fałszywa i zwodnicza religia), wydaje się, iż twórcom filmu udało się uniknąć pułapki „demonizowania” muzułmanów. Mimo wszystko, niektórzy z przedstawionych tu wyznawców islamu jawią się bowiem jako osoby autentycznie bogobojne, uczciwe i pragnące strzec sprawiedliwości (w pewnej mierze dotyczy to nawet sędziego, który wydał niesprawiedliwy wyrok – film pokazuje bowiem, iż modlił się on o to, by postąpić sprawiedliwie, a jego błędem było to, że zaufał fałszywym świadkom i oskarżycielom).
Co zatem jest ową „poważną wątpliwością”, którą zaznaczyliśmy przy ocenie filmu „Ukamienowanie Sorayi M.”? Otóż, problemem jest nie tyle jego treść, co fakt najbardziej prawdopodobnej interpretacji, która w naszym kręgu kulturowym zostanie nadana historii w niej pokazanej. A mianowicie, mieszkańcy Europy i Ameryki, niestety odwykli już od słusznego przekonania, że cudzołóstwo jako występek niszczący rodzinę, małżeństwo i społeczeństwo, powinien być prawnie karany i zakazywany przez władze cywilne. Przeciwnie, dziś powszechnie twierdzi się, iż „państwo nie ma prawa zaglądać obywatelom do łóżka” i że karanie „prywatnych” grzechów seksualnych to przejaw wręcz skrajnie totalitarnych zapędów ze strony państwa. Oczywiście jest to pogląd nie tylko fałszywy i niezgodny z nauczaniem katolickim na ów temat, to jeszcze nie uwzględniający pewnych niuansów (np. tego, iż prawny zakaz i karalność cudzołóstwa wcale nie musi odbywać się na drodze jakiejś powszechnej inwigilacji społeczeństwa) oraz de facto przypisujący wielowiekowej tradycji prawnej i cywilizacyjnej krajów chrześcijańskich (w większości owych krajów prawny zakaz cudzołóstwa zniesiono bowiem dopiero gdzieś na przełomie lat 60 i 70-tych XX wieku) znamiona „skrajnego totalitaryzmu”. Problem zatem z owym filmem może być taki, iż większość widzów przyzwyczajona do błędnego poglądu, iż władze cywilne nie mają prawa karać cudzołóstwa, oglądając historię okrutnego i niesprawiedliwego nadużycia podobnego prawa, utwierdzą się tylko w przekonaniu, iż wszelkie przepisy prawne represjonujące ową obrzydliwość są przejawem prymitywizmu, barbarzyństwa i totalitaryzmu.
Dlatego, zanim obejrzy się ten film, lepiej być dobrze ugruntowanym z tradycyjnie katolickim poglądzie, wedle którego cudzołóstwa oraz niektóre z innych seksualnych występków, powinny być zakazywane i karane przez władze cywilne. W tym celu proponujemy uważne zapoznanie się z argumentacją ujętą w poniższym tekście:
9 sierpnia 2017 14:56
